Het Job Demands-Resources model
Het Job Demands-Resources model (JD-R model) laat zien dat het effectiever is om te investeren in persoonlijke hulp- en energiebronnen. Want wie daarover in voldoende mate beschikt, kan meer stress aan Ć©n raakt makkelijker bevlogen of in flow. En dat leidt zoals we al zagen tot betere prestaties en meer werkgeluk.
Energiebronnen komen voort uit de organisatie, je afdeling of team. Als individu draag je eraan bij ā bijvoorbeeld omdat jij mede de sfeer binnen het team en jeĀ relatie met je collega's en leidinggevendeĀ bepaalt. Maar je hebt ze niet helemaal zelf in de hand.Ā Ā
Persoonlijke hulpbronnen zijn voor iedereen anders. Wat jou helpt om met stress om te gaan kan iets in jezelf zijn (veerkracht, een positieve levenshouding), maar ook iets buiten jezelf: je partner bijvoorbeeld, bij wie je aan het eind van de dag je verhaal kwijt kunt. Of je wekelijkse beweegmoment, hardloopuurtje of mountainbike rondje.
Het Huis van Werkvermogen, een metafoor
Het werkvermogen van alle medewerkers van een organisatie kun je vergelijken met een dorp of stad. Hoe stevig alle huizen (van werkvermogen) van alle individuele medewerkers staan, bepaalt hoe het staat met het werkvermogen van de organisatie als geheel.
Prof. dr. Ilmarinen introduceerde in dit verband het Huis van Werkvermogen. Deze metafoor geeft inzicht in (het complexe samenspel van) factoren die samen het werkvermogen van iemand bepalen.
Ilmarinen et al., 2005
Bron: Ilmarinen, J. Towards a longer worklife! Aging and quality of worklife in the European Union. FIOH. 2005.
- Op de begane grond van het Huis van Werkvermogen staat als basis deĀ lichamelijke en geestelijke gezondheidĀ van een medewerker.
- Op de eerste verdieping huizenĀ kennis en vaardigheden.
- Op de tweede verdieping:Ā houding en motivatie.
- HetĀ werkĀ zelf bevindt zich op de derde verdieping van het Huis van Werkvermogen. Denk aan de werkomstandigheden, inhoud, eisen en management en leiderschap.
- De verdiepingen oefenen invloed op elkaar uit. Ook zijn er invloeden van buitenaf, zoals deĀ balans tussen werk en privĆ©Ā en maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Bijvoorbeeld vergrijzing, robotisering en digitalisering.
Wat is het PERMA model?
De Amerikaanse psycholoog Martin Seligman wordt gezien als de grondlegger van de positieve psychologie; een onderwerp waar hij veel onderzoek naar deed.
Martin Seligman is verbonden aan het Positieve Psychologiecentrum van de universiteit van Pennsylvania en in 2011 verscheen zijn boek Flourish waarin hij het PERMA model omschrijft, dat als basis voor geluk en welzijn dient. Dit theoretisch model helpt om de elementen van geluk te begrijpen.
PERMA is het acroniem voor de vijf, volgens Seligman, belangrijke bouwstenen van welzijn en geluk: Positive emotion, Engagement, Relations, Meaning en Achievement. Verder geeft Seligman aan, dat elk element van welzijn en geluk zelf weer drie eigenschappen moet hebben, namelijk:
- Elk element moet bijdragen tot welzijn en geluk;
- Alle elementen zijn evenredig belangrijk;
- Elk element moet onafhankelijk van de andere elementen bepaald en gemeten worden.
P
Positieve emotie (Positive emotion)
Het gaat erom je als mens goed te voelen en hoop en inspiratie te halen uit de dingen die je onderneemt.Ā Positieve emotiesĀ liggen bijna voor de hand als we het over geluk en welzijn hebben. Deze emotie komt al op, wanneer de eerste levensbehoeften bevredigd worden.
Denk hierbij aan eten, drinken en slapen. Pas dan kunnen mensen positieve emotie toelaten door intellectuele stimulatie en creativiteit. Bovendien helpen positieve emoties om negatieve ideeƫn ongedaan te maken. Positieve emotie kan enkel op subjectieve wijze beoordeeld worden door het individu zelf.
E
Betrokkenheid (Engagement)
Hier gaat het erom, wanneer iemand volledig in beslag wordt genomen door zijn activiteiten en vol passie en betrokkenheid zijn taken uitvoert. Het wordt ook wel omschreven als āflowā. Vergelijkbaar met positieve emotie kan āengagementā alleen subjectieve worden gemeten.
Hoe meer iemand verbonden is met het werk of de taak die hij uitvoert, hoe groter zijn āengagementā is. Daarbij opgemerkt dat hij de activiteit als plezierig ervaart en er energie van krijgt. Het vergt immers uithoudingsvermogen en concentratie, maar het levert uiteindelijk grote betrokkenheid en hoge productiviteit op.
R
Relaties met anderen (Relations)
Hoe authentiek verbonden is iemand met de mensen in zijn omgeving? Hoe is de omgang met collegaās, vrienden, familie, en andere sociale connecties?Ā GelukĀ en welzijn zijn onlosmakelijk verbonden met prettige, zinvolle en goede intermenselijke relaties.
Hoe beter deze onderlinge verhoudingen zijn, hoe meer dit leidt tot positieve emoties en volledige ondersteuning naar elkaar. Sociale omgang met mensen en stabiele relaties, leiden tot geluk en welzijn. Daarom is het goed om vriendschappen aan te gaan en ook anderen hiertoe aan te moedigen. Dit biedt de basis voor goede vertrouwensrelaties, waardoor men elkaar gaat respecteren. Dit zal de algemene levenskwaliteit verhogen.
M
Het doelbewust bestaan (Meaning)
Wat is het doel in iemands leven en welke bijdrage levert iemand aan zijn omgeving en de maatschappij in het algemeen? Welke ideeƫn en overtuigingen hangt iemand aan en welke betekenis geeft hij aan het leven?
Liefhebben en geliefd zijn, inspireert mensen om te leven en te zorgen voor zowel zichzelf als voor anderen. Wanneer leeft iemand een zinvol leven en welke betekenis kent hij hieraan toe?
Wanneer iemand antwoord heeft op al dit soort vragen en het gevoel heeft voor een groter doel te leven, dan is ook āmeaningā ingevuld als onderdeel van zijn geluk en welzijn (Ikigai). Uit onderzoek is gebleken dat vooral religieuze en spirituele mensen een meer zinvol leven ervaren dan ongelovigen.
A
Uitdaging en prestatie (Achievement)
Hier gaat het om een gevoel van prestatie en succes, waarin iemand zichzelf continu uitdaagt en de mogelijkheden heeft om zān vaardigheden te versterken en te verbeteren. Vooral het leveren van inspanningen om tot hogere prestatie te komen horen bij āachievementā.
Daar horen vooral uitdagingen bij, die helpen om het zelfbeeld positief op te krikken zodat iemand trots kan zijn op de prestatie die geleverd is. Dit versterkt het zelfvertrouwen waardoor het geluk en welzijn toeneemt. Juist door haalbare doelen te stellen, is iemand daadwerkelijk ook in staat die te bereiken. Dat zal vervolgens een voldaan gevoel opleveren en iemand motiveren om door te zetten.
PERMA
Het PERMA model kan helpen om het bewustzijn van personen te vergroten. Wanneer men in staat is om zich te concentreren op de combinatie van alle onderdelen van PERMA (positieve emoties, het gevoel een zinvol bestaan te hebben, vol overgave zich op taken kan storten, te streven naar ondersteunende en vriendschappelijke relaties en in staat te zijn om zijn doelen bereiken) zal hij meer geluk en welzijn ondervinden, dan personen die al deze onderdelen van PERMA niet beheersen.
Meer informatie
- Khaw, D., & Kern, M. (2014).Ā A cross-cultural comparison of the PERMA model of well-being. Undergraduate Journal opf Psychology at Berkeley,Ā University of California, 8, 10-23.
- Seligman, M. E. (2012).Ā Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being.Ā Simon and Schuster.
- Slavin, S. J., Schindler, D., Chibnall, J. T., Fendell, G., & Shoss, M. (2012).Ā PERMA: A model for institutional leadership and culture change. Academic Medicine, 87(11), 1481.
Citatie voor dit artikel:
Mulder, P. (2018).Ā PERMA model. Retrieved 18-12-2022 from Toolshero:Ā https://www.toolshero.nl/psychologie/perma-model/
